TOPLA.ÇARPIM Fonksiyonu Nedir?
TOPLA.ÇARPIM (SUMPRODUCT) fonksiyonu, bir veya birden fazla dizi içeren hücre aralıklarındaki karşılık gelen öğeleri çarpar ve bu çarpımların toplamını döndürür. Temelde, aynı boyuttaki dizilerin her bir elemanını pozisyon bazlı olarak çarpar, sonra tüm bu çarpım sonuçlarını toplar. Bu sayede ağırlıklı ortalama hesaplamaları, koşullu toplamlar (dolaylı koşullu), karmaşık formüller gibi senaryolarda oldukça faydalıdır.
Önemli Noktalar:
- Diziler aynı boyutta olmalıdır. Eğer boyutlar uyuşmuyorsa TOPLA.ÇARPIM #DEĞER! hatası döndürebilir.
- Tek bir aralık için kullanıldığında, TOPLA.ÇARPIM basitçe o aralıktaki tüm öğelerin toplamını verir, çünkü her öğe 1 ile çarpılmış gibi değerlendirilir.
- Koşullu toplamlar oluşturmak için, koşulları mantıksal testlerle 1/0 (DOĞRU/YANLIŞ) değerlerine dönüştürerek TOPLA.ÇARPIM içinde kullanmak popüler bir tekniktir.
Sözdizimi
TOPLA.ÇARPIM(dizi1; [dizi2]; [dizi3]; ...)Argümanlar:
- dizi1 (gerekli):
Çarpılacak ve toplanacak ilk hücre aralığı veya dizi. - dizi2, dizi3 … (isteğe bağlı):
dizi1 ile çarpılacak ek diziler. Birden fazla olabilir. Tüm diziler aynı boyutta olmalıdır.
Not: Dizi argümanları genellikle hücre aralıklarıdır.
Örnek Tablo ve Formül Kullanımı
Aşağıdaki tabloda ürünlerin miktarları ve birim fiyatları yer almaktadır. TOPLA.ÇARPIM fonksiyonu kullanarak toplam geliri hesaplamak istediğimizi varsayalım.
| Ürün | Miktar | Birim Fiyatı |
|---|---|---|
| Kalem | 10 | 2 TL |
| Defter | 5 | 3 TL |
| Silgi | 8 | 1,5 TL |
| Kitap | 4 | 10 TL |
| Cetvel | 7 | 4 TL |
Amacımız: Toplam geliri hesaplamak. Toplam gelir, her ürün için (Miktar × Birim Fiyat) değerlerinin toplamıdır.
Adımlar:
- E1 hücresine “Toplam Gelir” başlığını ekleyin.
- E2 hücresine aşağıdaki formülü girin:
=TOPLA.ÇARPIM(B2:B6; C2:C6)
Açıklama:
- B2:B6 (Miktar) ve C2:C6 (Birim Fiyatı) aralıkları aynı boyutta 5 satırlık dizilerdir.
- TOPLA.ÇARPIM, ilk satır için 10 × 2, ikinci satır için 5 × 3, üçüncü satır için 8 × 1.5, dördüncü satır için 4 × 10, beşinci satır için 7 × 4 işlemlerini yapar:
- Kalem: 10 × 2 = 20
- Defter: 5 × 3 = 15
- Silgi: 8 × 1.5 = 12
- Kitap: 4 × 10 = 40
- Cetvel: 7 × 4 = 28
Sonuç: E2 hücresinde toplam gelir 115 TL olarak görüntülenecektir.
Başka Bir Örnek (Koşullu Hesaplama):
Ürün miktarlarının 5’ten büyük olduğu satırların toplam gelirini bulmak isteyelim. Aşağıdaki formül, koşullu toplama için TOPLA.ÇARPIM kullanır:
=TOPLA.ÇARPIM((B2:B6>5)*(B2:B6)*(C2:C6))Burada (B2:B6>5) ifadesi, B2:B6 aralığındaki her değer için DOĞRU/YANLIŞ döndürür. DOĞRU sayısal olarak 1, YANLIŞ ise 0 olarak değerlendirilir. Böylece sadece Miktar > 5 olan satırlar çarpıma dahil edilir. Diğer satırlar 0 çarpımı nedeniyle toplamı etkilemez.
İpuçları:
- Dizi Çarpımı: TOPLA.ÇARPIM genellikle birden fazla koşul içeren senaryolarda mantıksal testler ile 1/0 elde edilerek koşullu toplama yapmak için kullanılır.
- Büyük Tablo İşlemleri: Çok sayıda satır içeren tablolarda, filtreleme ya da pivot tablolar kullanmadan belli koşullara göre toplamlar oluşturmak için idealdir.
- Performans ve Basitlik: Eski Excel sürümlerinde TOPLA.ÇARPIM karmaşık matris denklemleri çözerken popüler bir teknikti. Yeni dinamik dizi fonksiyonlarıyla birlikte bazen daha anlaşılır fonksiyonlar kullanılabiliyor; ancak TOPLA.ÇARPIM hâlâ çok kullanışlıdır.
Özet: TOPLA.ÇARPIM (SUMPRODUCT) fonksiyonu, karşılık gelen öğeleri çarparak bu çarpımların toplamını alır. Başta basit çarpımlar olmak üzere, koşullu toplamlar veya özel hesaplamalar yapmak için mantıksal koşullarla birleştirildiğinde güçlü bir araçtır. Bu sayede karmaşık veri analizleri, raporlama ve hesaplama senaryolarında pratik çözümler elde edebilirsiniz.
🟢Eğitim talepleri için bizimle buradan iletişime geçebilirsiniz. 👉 https://forms.office.com/r/0gMDksLjLg
🟢News from Microsoft 365 bültenimize abone olabilir. 👉 https://www.linkedin.com/newsletters/7076133011028611072/
🟢Microsoft 365 Copilot Community grubumuza katılabilirsiniz. 👉 https://www.linkedin.com/groups/9559408/
Sevgiler ❤️
Bir yorum bırak